در سالهای اخیر واردات خودروهای گذرموقت به داخل کشور تب و تاب بسیاری پیدا کرده است و هریک از ما به طور روزمره در خیابان‌های شهر اتوموبیل‌هایی می‌بینیم که مزین به پلاک گذرموقت هستند.

بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند بجای راندن اتوموبیل‌های دارای مجوز داخل کشور، اتوموبیل‌های خود را از خارج کشور به داخل آورده تا خودروی مورد علاقه خود را برانند، این درحالیست که بسیاری از افراد از چگونگی انجام این کار بی‌خبر هستند. به همین جهت تصمیم گرفتیم تا گزارش جامعی از شرایط و نحوه واردات خودروی گذرموقت را گردآوری کنیم. به طور کلی واردات خودروهای گذرموقت به داخل کشور به سه صورت قابل اجراست.

***  اولین روش ؛ دفتـرچه بیـن‌المللی کارنـه‌ دوپــاساژ  ***

کارنه دوپاساژ (CARNET DE PASSAGES) دفترچه‌ای زردرنگ شامل مشخصات فنی و ظاهری خودرو به دو زبان انگلیسی و فرانسوی است (کارنه دوپاساژ یک کلمه فرانسوی به معنای کتاب ترخیص است) این روش برای کشورهایی که عضو کنوانسیون بین‌المللی کارنه دوپاساژ (تنها مربوط به مسافران) می‌باشند اعتبار داشته و قابل اجراست.

کارنه دوپاساژ برای هر فرد ایرانی که حداقل یکسال در خارج از کشور با ویزای معتبر و یا اقامت ساکن بوده و همچنین حداقل شش‌ماه بصورت متوالی بدون خروج از آن کشور حضور داشته، قابل اجراست. همچنین افرادی که ملیتی خارجی دارند می‌توانند از این طریق اتوموبیل خود را به کشور وارد کنند.

بدین ترتیب شخص می‌تواند ابتدا با تهیه دفترچه کارنه دوپساژ خودرو، به ایران وارد شود و در گمرکات مرزی کشور با تایید اعتبار دفترچه از یکماه تا نهایتا سه‌ماه مهلت تردد دریافت کند. این مهلت می‌تواند در مرحله دوم بصورت قانونی تا حداکثر سه ماه دیگر نیز تمدید شود تا شخص به مدت شش ماه اجازه تردد کسب کند.

توجه: این مسله در رابطه با توریست‌ها و گردشگران خارجی متفاوت است و آنها می‌توانند بصورت قانونی و درصورت داشتمن ویزا، مدت زمان مذکور را تا مدت یکسال نیز تمدید نمایند. همچنین برای ایرانیان مقیم اروپا و آمریکا در این روش، تنها داشتن پاسپورت ایرانی/اروپایی یا ایرانی/آمریکایی کافی است.

اما در صورتیکه مالک خودرو، مهلت اقامت و یا اعتبار ویزایش به اتمام رسیده باشد، نمی‌تواند از شرایط کارنه دوپاساژ استفاده کند؛ به این معنا که تنها ایرانیان مقیم با اقامت و ویزای معتبر، شرایط کارنه دوپاساژ را دارند. همچنین درصورت ازبین رفتن خودرو، حقوق دولت از طریق دفترچه کارنه دوپاساژ از کشور مبدا دریافت خواهد شد.

***  دومیـن روش ؛ روش مـرســوم واردات  ***

در این روش شخص مقیم یا ساکن در کشورهای دیگر، ابتدا با گرفتن دستور از گمرک ایران و اخذ ضمانت‌نامه معتبر بانکی و یا نقدی، به اندازه ارزش اصلی خودرو بعلاوه‌ی حقوق و سود احتمالی ورود خودرو به ایران، اقدام به واردکردن خودرو می‌کند. چند نکته قابل ذکر در مورد خودروهای گذرموقت:

1)) تنها شخصی که نام وی در دفترچه کارنه خودرو یا در برگه ورود موقت آن ذکر شده، اجازه رانندگی با خودرو را دارد؛ در غیر اینصورت مرتکب جرم شده و خودرو توقیف خواهد شد.

2)) در صورت ازبین رفتن خودرو (مفقود شدن، سرقت و …) دولت از محل سپرده یا ضمانت‌نامه، حقوق خود را دریافت می‌کند.

3)) در صورت تاخیر در بازگشت خودرو به گمرک و تحویل آن به کشور مبدا پس از اتمام دوره تردد خودرو، در فاصله ده روز به مالک خودرو اخطاریه داده می‌شود و با گذشت ده روز از تاریخ اخطاریه، پرونده قاچاق تشکیل و به دادگاه ارسال خواهد شد. در نهایت نیز دستور توقیف خودرو توسط نیروی انتظامی صادر می‌گردد. همچنین به ازای هر روز تاخیر، جریمه‌ای معادل روزانه حداقل 20,000 تومان دریافت خواهد شد. (این مبلغ می‌تواند تغییر کند)

4)) خرید و فروش هر نوع خودروی گذرموقت در داخل کشور ممنوع بوده و قاچاق محسوب می‌شود و با فرد خاطی، برخوردی جدی انجام گرفته و خودرو توقیف می‌شود؛ چه در زمان داشتن اعتبار و چه پس از آن. اجاره دادن خودروی گذرموقت نیز شامل این قانون می‌باشد. در صورت قاچاق‌شدن خودروی گذرموقت، دولت سه برابر ارزش گمرکی خودرو و همچنین حقوق و سود آن‌را مطالبه می‌کند.

5)) شخص صاحب خودروی گذرموقت هرسال می‌تواند خودروی خود را حداکثر شش ماه پلاک گذرموقت کند؛ البته به شرط مقیم بودن در کشورهای دیگر.

6)) اگر فردی پس از واردکردن خودروی گذرموقت به داخل کشور متوجه شود که باید بلافاصله از کشور خارج شود، باید خودروی خود را در اولین گمرک در نزدیکی محل سکونت خود قرار دهد و سپس از کشور خارج شود (برای مثال ممکن است فردی با خودروی خود برای تفریح به ایران سفر کرده باشد اما پس از واردشدن به ایران دچار مشکل خاصی از محل اقامت خود در خارج از کشور شده و فرصتی برای خروج با خودرو نیست و ناگزیر باید خود را رها کرده و بوسیله هواپیما سفر کند) ؛ در اینصورت شخص زمانیکه دوباره به ایران بازگردد در صورت داشتن زمان اعتبار برای خودرو می‌تواند از مدت زمان باقیمانده استفاده کند و در صورت زمان اتمام دوره گذرموقت خودرو، می‌تواند با پرداخت جریمه دیرکرد (روزی حداقل 20,000 تومان) خودروی خود را پس گرفته و از آنجا که تحویل گمرک بوده قاچاق محسوب نمشود و تنها باید جریمه مشخص شده را پرداخت نماید.

توجه: این امر بارها و بارها در مورد افرادیکه اقدام به واردات خودروهای گذرموقت به داخل کشور کرده اند، اتفاق افتاده است. و بی توجهی به آن میتواند عواقب غیرقابل جبرانی داشته باشد.

7)) درصورت پیشنهاد خرید یک خودروی گذرموقت در داخل کشور، بیش از هرچیز دقت کنید که ممکن است چه عواقب و ضرر و زیانی در انتظار شما باشد. به همین دلیل باید پیش از این اقدام جوانب کار را خوب بسنجید.

***  سومیـن روش ؛ راهــی جـدیـد امـا پـرمخــاطـره !!!  ***

در این روش که راهی جدید و پرمخاطره بدلیل کلاهیبرداری‌های متعدد و سواستفاده‌های زیاد است، تنها شرط لازم برای گذرموقت کردن خودرو، شرط سکونت در مناطق آزاد و اثبات آن می‌باشدو باقی شرایط، همان شرایط مذکور فوق‌الذکر است. اما تفاوت این روش با روش‌های قبل عبارتند از:

1)) اعظای مجوز ورود گذرموقت این خودروها در گمرکات منطقه آزاد کشور انجام می‌شود (برای مثال گمرک قشم تنها برای خودروهای قشم مجوز دارای اعتبار برای خروج صادر می‌کند) که مراحل آن بسیار ساده‌تر از دو روش قبلی است.

2)) پس از اتمام زمان گذرموقت بودن خودرو و استرداد نشدن آن به گمرک، شما موظف به به پرداخت جریمه‌ی ثابت حداقل روزانه 25 هزار تومان و همچنین جریمه روزانه‌ای هستید که مبالغ آن بدین شرح می‌باشد:

اگر از یک‌روز تا 20 روز از موعد مقرر گذشته باشد، به ازای هر روز مبلغ 5هزار تومان؛ اگر از مدت زمان مذکور از 20 تا 30 روز به طول بیانجامد باید به ازای هر روز 6هزار تومان بپردازید و پس از گذشت 30روز برای خودروی شما اعلام قاچاق شده و نهایتا توقیف می‌شود.

توجه داشته باشید که به علت حضور پر رنگ دلال‌ها افرادسودجو و کلاهبرداران در بازار داغ خودروهای گذرموقت، تعداد بسیار زیادی پرونده فروش غیرقانونی کلاهیبرداری و قاچاق تشکیل شده و درحال پیگیری است.

در اینجا بازهم تاکید می‌شود که خودروهای گذرموقت قابل خریداری و اجاره نمی‌باشند و به همین جهت توصیه میشود تا جای ممکن از این کار خودداری فرمایید. این کار رسما غیرقانونی بوده و عواقب آن نهایتا به عهده خود شخص باز می‌گردد.

همچنین اشخاصی وجود دارند که با خرید یک خودرو در کشورهای حاشیه خلیج فارس به نام یک شخص مقیم در آنجا و پرداخت وجهی به عنوان حق امتیاز به وی، اقدام به وارد کردن خودرو به ایران نموده و پس از اخذ پلاک گذرموقت وکالتی با بندها و شرایط مختلف از شخص مقیم، اتوموبیل را به شخص خریدار در ایران تحویل می‌دهند. پس از اتمام تاریخ گذرموقت خودرو می‌توان این خودرو را مجددا با همین شرایط به شخص دیگری واگذار کرد. بسیاری از افراد که این کار را به شکلی جدی دنبال می‌کنند نه تنها در فروش اتوموبیل ضرر مالی نمی‌کنند بلکه سود خوبی هم نصیب آنها خواهد شد.

یکی دیگر از دلایل عمده واردات گسترده خودروهای گذرموقت را می‌توان ارزان بودن خودروهای دست دوم در کشورهای حاشیه خلیج فارس دانست چرا که با کمتر 25 میلیون تومان فورد موستانگ 2008، هامر یا نیسان 350Z خریداری کرد و با قرار دادن 10 میلیون تومان به عنوان وثیقه نزد دولت امارات (بصورت نقدی یا اعتباری) و همچنین با پرداخت هزینه‌ای معادل 4.5 میلیون تومان که شامل حمل‌ونقل دریایی، ترخیص، شماره‌گذاری خودرو و تحویل در بندرعباس می‌شود، یک خودرو گذرموقت وارد کشور کرد.